Birleşmiş Milletler (BM), İranlı yetkililere ülkede genç bir bayanın “başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle” gözaltına alındıktan sonra mevti üzerine başlayan protestoları bastırmak için idam cezasını kullanmaması ihtarında bulundu.
BM’nin 16 insan hakları uzmanı tarafından yapılan açıklamada, İran’da 29 Ekim’de 8 bireye, idama mahkum edilebilecekleri suçlamaları isnat edildiği söz edildi.
Açıklamada, “yeryüzünde fesat çıkarmak” suçlamasının da bu hataların ortasında olduğu belirtildi.
İranlı yetkililere, “ölüm cezasını protestoları bastırmak için bir araç olarak kullanma” ikazında bulunulan açıklamada, gözaltındaki protestocuların hür bırakılmasına yönelik davet yinelendi.
Açıklamada, “Protestoların devamlı olarak bastırılmasıyla, idamla sonuçlanabilecek iddianameler hazırlanabilir ve kısa müddette mevt cezası verilebilir. Protestolarda ön cephede olan bayan ve kızların, bilhassa de sistematik olarak ayrımcılık yapan yasalar, siyasetler ve uygulamaların sonlandırılmasını istedikleri için gözaltına alınan yahut mahpusa mahkum edilen insan hakları savunucularının başta maksat alınmasından korkuyoruz.” tabirleri kullanıldı.
16 Eylül’den bu yana ortalarında bayan ve gençlerin de bulunduğu binlerce protestocunun gözaltına alındığı kaydedilen açıklamada, bu bireylerden 14’ünün kefaletle özgür bırakıldığı ve bir kısmının hücre mahpusunda olduğu tez edildi.
Protestolara yönelik baskının sürdüğüne dikkati çekilen açıklamada, protestolarda ortalarında 24 bayan, 41 çocuğun olduğu, en az 304 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.
İran’daki şovlar ve AB’nin yaptırımları
Tahran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini, 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından “başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle” gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılmıştı.
Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı.
Avrupa Birliği (AB), Emini’nin vefatının akabinde ülke geneline yayılan protestolarla ilgili 17 Ekim’de İranlı 11 kişi ve 4 kuruluşa yaptırım uyguladığını duyurmuştu.
İran da buna karşılık 26 Ekim’de Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin de ortalarında olduğu Avrupalı 12 kişi ve 8 kuruluşa yaptırım kararı almıştı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, 10 Kasım’da Twitter hesabından paylaştığı iletisinde, İran’daki göstericilere yönelik müdahaleler nedeniyle bu ülkeye gelecek hafta yeni yaptırımlar uygulamaya hazırlandıklarını açıklamıştı. (AA)