Kesin olmayan sonuçlara nazaran AKP seçimden birinci parti olarak çıktı. AKP’nin 2018 yılı milletvekili genel seçiminde yüzde 42,56 olan oy oranı, 35,58 olarak gerçekleşti. AKP’nin milletvekili sayısı 295’ten 267’ye düştü.
AKP, kesin olmayan sandık sonuçlarına nazaran, 24 Haziran 2018 seçimi ile kıyaslandığında Batman’da bir olan milletvekili sayısını 2’ye, Sakarya’da ise milletvekili sayısını dörtten beşe yükseltti.
AKP, geçen seçimlerde milletvekili çıkaramadığı Iğdır’da bir milletvekili çıkardı.
Hakkari’de bir olan milletvekilliğini kaybeden AKP, milletvekili sayısını kimi vilayetlerde düşürürken, birtakım vilayetlerde korudu.
AKP’nin çıkardığı milletvekili sayısı Aydın’da dörtten üçe, Balıkesir’deki beşten dörde, Bitlis’te ikiden teğe, Bolu’da ikiden teğe, Çanakkale’de ikiden teğe, Çankırı’da ikiden teğe, Çorum’da üçten ikiye, Denizli’de dörtten üçe, Elazığ’da dörtten üçe, Erzincan’da ikiden teğe, Eskişehir’de üçten ikiye, Giresun üçten ikiye, Gümüşhane’de ikiden teğe, Hatay’da beşten dörde, Isparta’da üçten teğe, Kars’ta ikiden teğe, Kayseri’de altıdan beşe, Kocaeli’de yediden altıya, Konya’da ondan dokuza, Manisa’da beşten dörde, Kahramanmaraş’ta altıdan beşe, Niğde’de ikiden teğe, Rize’de üçten ikiye, Van’da üçten ikiye, Kilis’te ikiden teğe düştü.
AKP’nin milletvekili sayısı değişmeyen vilayetler şöyle:
Adana (5), Adıyaman (4), Afyon (3), Ağrı (1), Amasya (2), Antalya (6), Artvin (1), Bilecik (1), Bingöl (2), Burdur (2), Diyarbakır (3), Edirne (1), Erzurum (4), Gaziantep (8), Mersin (4), Kastamonu (2), Kırklareli (1), Kırşehir (1), Kütahya (3), Malatya (4), Mardin (2), Muğla (2), Muş (1), Nevşehir (2), Ordu (3), Samsun (5), Siirt (1), Sinop (1), Sivas (3), Tekirdağ (3), Tokat (3), Trabzon (4), Şanlıurfa (8), Uşak (2), Yozgat (2), Zonguldak (3), Aksaray (2), Karaman (2), Kırıkkale (1), Şırnak (1), Bartın (1), Ardahan (1), Yalova (2), Karabük (2), Osmaniye (2), Düzce (2).
Öte yandan AKP geçen seçimde olduğu üzere bu seçimde de Tunceli’den milletvekili çıkaramadı.
İstanbul’da 3 milletvekilliği kaybeden AKP, Ankara ve İzmir’de milletvekili sayısını korudu.
Bursa’da birinci bölgede milletvekili sayısını koruyan AKP’nin, ikinci bölgede altı olan milletvekili sayısı beşe düştü.
Bayburt’taki tek milletvekilliğini de yeniden AKP kazandı.
SEÇİM ZAFERLERİ
AKP, 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimlerinde birinci olarak, üst üste girdiği yedi genel seçimden de birinci çıkma muvaffakiyetini gösterdi.
AKP, kurulduğu 14 Ağustos 2001 yılından bu yana 7 defa genel seçime girdi. 2002, 2007, 2011, 7 Haziran 2015, 1 Kasım 2015, 24 Haziran 2018 ve bugünkü cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçimlerinin yanı sıra, 2004, 2009, 2014 ve 2019 mahallî seçimlerini kazanan AKP, Türk siyasi hayatında en uzun müddet iktidarda kalan parti oldu.
15 aylık bir parti olarak 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimlerde geçerli oyların yüzde 34,3’ünü alarak en yüksek oy oranına ulaşan ve 363 milletvekili alan AKP, Abdullah Gül başkanlığında 58. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
Aldığı siyaset yasağı nedeniyle kabine ve TBMM’de yer alamayan genel lider Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yasağı, anayasa değişikliği ile kaldırıldı.
Erdoğan, 8 Mart 2003 tarihinde Siirt’te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili olarak Meclise girdi. Bunun üzerine Gül başkanlığındaki 58. Hükümet’in 11 Mart 2003 tarihindeki istifasının akabinde Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’den hükümeti kurma misyonunu alan Recep Tayyip Erdoğan, 15 Mart 2003 tarihinde 59. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
AKP birinci mahallî seçimini 23 Mart 2003 tarihinde Çorum’da kazandı. Eski Belediye Lideri Prof. Dr. Arif Ersoy, 2002 genel seçimlerinde milletvekilli adayı olmak için belediye başkanlığından istifa etti.
Boşalan başkanlığa, belediye meclisi kendi içinden birini seçemediği için, 23 Mart 2003 tarihinde Çorum’da belediye başkanlığı seçimi yapıldı ve belediye lideri AKP’nin adayı Turan Atlamaz oldu.
AKP, 2004 yılında yapılan mahallî seçimlerde, Vilayet Genel Meclisi seçim sonuçlarına nazaran yüzde 41,67’lik oyla birinci oldu ve belediyeler bazındaki sonuçlara nazaran, 1950 belediye başkanlığı kazandı.
AKP, 15 büyükşehir belediyesinden 11’ini de kazanarak, Ege ve Güneydoğu Anadolu’daki kimi vilayet belediyeleri hariç tüm Türkiye’de muvaffakiyet elde etti.
367 KARARI VE GÜL’ÜN CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ
2007 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçiminde, cumhurbaşkanı adayı olarak Abdullah Gül gösterildi. CHP, birinci oturumda 367 milletvekili bulunmasına karşın, toplam oy 367’nin altında kalınca cumhurbaşkanlığı seçimi oturumlarının iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Mahkemenin seçimi iptal etmesi üzerine, erken seçime gidilmesi kararı alındı. AKP, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde de oyların yüzde 46,6’sını alarak, seçimden oylarını artırarak çıktı.
Böylece Recep Tayyip Erdoğan, hükümeti kurma vazifesini aldı.
2007 yılında yapılan genel seçimlerde, cumhurbaşkanlığı seçimleri ve 27 Nisan e-muhtırasına yönelik tartışmalarının akabinde, yüzde 46,66’lık bir oy oranıyla Türkiye tarihinde hükümette bulunurken girdiği seçimlerde oy oranını artıran az sayıdaki partiden biri oldu ve 341 milletvekili aldı. AKP, Tunceli hariç 80 vilayetten milletvekili çıkardı. Erdoğan, 60. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurdu.
2007 yılında Cumhurbaşkanlığı seçiminde, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, TBMM tarafından Cumhurbaşkanı seçildi.
2009 mahallî seçimlerinde 15 milyon 513 bin 554 seçmenin oyunu alan AKP, yüzde 38,8 ile bir evvelki seçime nazaran oy oranı düşse de Türkiye genelinde birinci parti pozisyonunu korudu.
İstanbul ve Ankara üzere 10 büyükşehir belediyesi ile birlikte toplamda da 1442 belediye kazandı.
AKP, 2011 genel seçimlerinde ise yüzde 49,83 oranıyla yaklaşık 21,5 milyon oy alarak 326 milletvekili çıkardı. Erdoğan, 61. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurmakla görevlendirildi.
Gül’ün misyon müddetinin dolmasının akabinde AKP, kurucu genel lideri ve başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ı cumhurbaşkanı adayı gösterdi. Erdoğan; CHP ve MHP’nin çatı aday olarak gösterdiği Ekmeleddin İhsanoğlu’nun yüzde 38,44, HDP’nin aday gösterdiği Selahattin Demirtaş’ın yüzde 9,76 oy aldığı seçimde, yüzde 51,79’luk oy takviyesiyle halk tarafından seçilen birinci cumhurbaşkanı oldu.
Recep Tayyip Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesinin akabinde, AKP Kongresi’nde genel başkanlığa getirilen Ahmet Davutoğlu, 62. Cumhuriyet Hükümeti’ni kurma vazifesini aldı.
Davutoğlu’nun, Başbakan olarak girdiği birinci seçim olan 7 Haziran’da AKP dördüncü defa birinci parti çıktı. Yüzde 40,8 oyla 258 milletvekili çıkarmasına karşılık AKP tek başına iktidar olamadı. Koalisyon görüşmelerinden hükümet seçeneği çıkmaması üzerine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa’nın kendisine tanıdığı yetkiyi kullanarak seçimlerin yenilenmesine karar verdi. 2015 yılında Türkiye, bir birincisi de yaşadı ve “seçim hükümeti” ile seçimlere gitti.
REFERANDUMLAR
17 yaşındaki AKP, siyasi hayatında iki referandumu da kazandı.
İlk referandumda, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, milletvekili genel seçimlerinin beş yıl yerine dört yılda bir yapılması ve TBMM’nin, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanması, Anayasa’da ayrıca bir karar yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar vermesi lakin karar kâfi sayısı hiçbir formda üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaması ve Anayasa değişiklikleri; yüzde 31,05 “hayır” oyuna karşılık yüzde 65,95 ile kabul edildi. 2007 referandumunun iştirak oranı yüzde 67,49 oldu.
AKP devrinde gerçekleştirilen başka referandumla, Anayasa’da yapılan birtakım değişiklikler 12 Eylül 2010 tarihinde halk oylamasına sunuldu. 26 unsurluk bir değişikliği içeren paket, TBMM tarafından kabul edildikten sonra, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından referanduma sunuldu.
Vatandaşlara Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yapma hakkı veren pakette, Şanlı Divan kararlarına karşı tekrar inceleme başvurusu yapılabilmesi, Yüksek Askeri Şura’daki ihraç kararlarına yargı kontrolü getirilmesi, memurlara verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı yargıya gidilebilmesi, askeri yargının misyon alanının daraltılması,12 Eylül Darbesi’nin sorumlularının yargılanmasını engelleyen “geçici 15. madde”nin kaldırılması, Kamu Denetçiliği Kurumu (ombudsmanlık) kurulması ile partisinin kapatılmasına aksiyon ve telaffuzlarıyla neden olan milletvekillerinin milletvekilliğinin düşmemesi de yer aldı.
2010 yılı referandumu yüzde 42,22 “hayır” oyuna karşılık, yüzde 57,88 “evet” oyuyla kabul edildi, iştirak ise yüzde 73,71 olarak gerçekleşti.
KAPATMA DAVASI
AKP’nin tarihindeki değerli olaylardan biri de hakkında açılan kapatma davası oldu.
AKP hakkında 14 Mart 2008 tarihinde Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya tarafından, “Laikliğe ters hareketlerin odağı durumuna geldiği” savıyla, Anayasa Mahkemesinde partinin temelli kapatılma davası açıldı. Başsavcı, Cumhurbaşkanı Gül ile Başbakan Erdoğan’ın da ortalarında olduğu 71 kişinin, siyasetten 5 yıl uzaklaştırılmasını istedi.
Yüksek Mahkeme, 30 Temmuz 2008’de açıkladığı kararıyla partinin kapatılmamasını fakat Hazine gelirinin yarısının kesilmesini istedi.
ÜÇ PERİYOT KURALI
AKP tüzüğündeki “en fazla üç dönem” kuralı nedeniyle 68 isim, 7 Haziran 2015 seçimlerinde milletvekili adayı olmazken, Kongre’de yapılan tüzük değişikliğiyle 1 Kasım 2015 seçimlerinde bu kural uygulanmadı.
1 Kasım 2015 seçiminin galibi AKP oldu. Oy oranlarında 5 ay içinde yaklaşık 9 puan artış sağlayan AKP, neredeyse en yüksek oyu aldığı 2011 seçimindeki oranı yakalamış oldu. Türkiye’de her iki seçmenden birinin oyunu olan AKP, kesin sonuçlara nazaran 316 milletvekili çıkarmayı başararak 2015 yılında yine tek başına iktidara kavuştu.
“Üç devir kuralı” nedeniyle bu seçimlerde ise 65 isim liste dışı kaldı.